11 juni 2016: Column Dolf Kloosterziel: De paradox van Europa
Vandaag ontving in een student die zich bezig houdt met het Europese beleid voor circulaire economie. In de circulaire- of kringloopeconomie worden grondstoffen niet afgedankt maar steeds hergebruik en is de energie die nodig is voor productie afkomstig van uit hernieuwbare bronnen. De centrale vraag van het onderzoek is hoe de Europese unie de circulaire economie kan stimuleren. In de praktijk blijkt dat vooral grote bedrijven profiteren van het beleid dat de Europese unie heeft. Van alle bedrijven is echter 98% a 99% middelgroot of klein. Echt impact maken kan dus vooral daar. Bovendien komt heel veel innovatie – die nodig is om naar een nieuwe economische structuur te groeien – van middelgroten en vooral kleine bedrijven.
De student in kwestie had een aantal bedrijven gebeld. Ze vroeg of ze wat vragen mocht stellen over het beleid van de Europese unie voor circulaire economie. Dat ging dus mis. Want er zijn nauwelijks kleine bedrijven die iets weten over het Europese beleid op dit gebied. En ook voor het Europese beleid op tal van andere gebieden hoef je bij de gemiddelde MKBer niet aan te kloppen. Logisch ook want je hebt weinig of niet met ze te maken.
Hierin rust een paradox. Want wil de Europese unie de overgang naar een circulaire economie versnellen dan zullen ze veranderingen in het MKB moeten bewerkstelligen. Ze zullen dat de talloze initiatieven die daar zijn moeten vinden, begrijpen en een manier vinden om die te ondersteunen en te versnellen.
Ook de macro-economisch speelt een soortgelijk probleem. De welvaart van inwoners van Europa is gebaad bij samenwerking tussen de landen die Europa vormen. Die zelfde inwoners hebben echter steeds minder op met Europa. Of misschien beter het verzet tegen Europa wordt steeds manifester nu de Europese unie steeds concreter is geworden. Dat is niet vreemd want Europa staat voor de meesten van ons zo ver weg dat we geen enkel gevoel van identificatie met Europa hebben.
Een simpele oplossing is er niet. Uit Europa stappen lijkt een eenvoudige stap maar heeft enorme consequenties. Europa beter laten functioneren is ook niet makkelijk. Maar wat zou helpen is als de beleidsmakers in Brussel Europa in trekken. Door niet allen te praten met de grote bedrijven die zich in Brussel komen melden. Maar ook in gesprek gaan met gewone kleine bedrijven en dan vooral luisteren naar ondernemersverhalen van ondernemers die met vallen en opstaan steeds weer prachtige bedrijven hebben neergezet. Alleen zo kun je het midden en klein bedrijf leren begrijpen, allen zo kun je begrijpen welk beleid nodig is om verder te komen. En dat beleid moet vooral zijn gericht op actie. In de uitvoering ligt immers het resultaat. Met andere woorden niet lullen maar poetsen.
Ik wens u goede zaken.
Dolf Kloosterziel
