HOORN – Op het gebied van wonen en ondernemen behoort Westfriesland tot de top 10 van meest aantrekkelijke regio’s in Nederland. Op het gebied van onderwijs, werken en vrije tijd is de regio nog ver van een toppositie verwijderd. Als de regio op alle gebieden een toppositie wil innemen, dan liggen de beste kansen in het aantrekkelijker maken van de regio voor bezoekers en toeristen én voor jongeren die onderwijs volgen. Dat blijkt uit het onderzoek De Staat van Westfriesland, uitgevoerd door I&O Research.
Westfriesland wil binnen vijf jaar tot de top 10 van meest aantrekkelijke regio’s van Nederland behoren. Die ambitie hebben de gemeenteraden van de zeven Westfriese gemeenten uitgesproken in het Pact van Westfriesland. Met dit pact willen de zeven met ondersteuning van de provincie en andere partijen, waaronder Den Haag en Brussel, de regio versterken op het gebied van bereikbaarheid, wonen, werken, onderwijs en vrije tijd.
Onderzoek
Begonnen is met in kaart te brengen hoe de regio er nu voor staat. Hiervoor heeft I&O Research Westfriesland vergeleken met veertig andere regio’s in het land op vijf gebieden: wonen, werken, onderwijs, ondernemen en bezoeken (vrije tijd). Daarbij is op de volgende hoofdzaken gemeten:
– verhouding nieuwkomers en vertrekkers (wonen)
– aantal banen in verhouding tot aantal inwoners (werken)
– aantal studenten hoger onderwijs in relatie tot aantal inwoners (onderwijs)
– toename aantal bedrijfsvestigingen (ondernemen)
– vrijetijdsactiviteiten in Westfriesland van bezoekers van buiten de regio (bezoeken)
Wonen
Op het gebied van wonen staat Westfriesland op plaats 8. Er kwamen meer nieuwe inwoners bij dan er vertrokken. Westfriezen zijn honkvast en waarderen vooral de rust en de ruimte in combinatie met de stedelijke voorzieningen in Hoorn en Enkhuizen. Pluspunten zijn het gevarieerde en relatief goedkope woningaanbod en de ligging dicht bij Amsterdam en de Randstad. Redenen om te vertrekken zijn het ontbreken van opleidings- en stagemogelijkheden en passend werk. Westfriezen waarderen de aantrekkelijkheid van de regio om te wonen met een 7,6.
Werken
Westfriesland biedt circa 50.000 inwoners werk. Het aantal banen afgezet per honderd inwoners is met 40 relatief laag.Daarmee belandt Westfriesland op een 30ste plaats. Ongeveer 40 procent van de Westfriezen werkt buiten de regio. Sterke punten zijn het goed ontwikkelde midden- en kleinbedrijf en voldoende gevarieerd werk op bereisbare afstand. Ook de goede treinverbinding met de Randstad is een pluspunt. Zwak punt is dat Westfriesland weinig grote, aansprekende bedrijven heeft.De regio is bovendien weinig aantrekkelijk voor hoogopgeleiden. Al met al waarderen de Westfriezen de aantrekkelijkheid van Westfriesland als regio om te werken met een 6,2.
Onderwijs
Als het gaat om het aantal studenten dat hoger onderwijs volgt, staat Westfriesland met 26 studenten per 1.000 inwoners landelijk op een 27ste plek. Belangrijkste oorzaak is dat de regio geen HBO-opleiding kent. Wel zijn er twee MBO-opleidingen. Opmerkelijk is dat 3.300 Westfriese jongeren elders een MBO-opleiding doen. De aantrekkelijkheid op opleidingsgebied waarderen de inwoners met een 6; 18-34-jarigen geven een 5,6. Dat heeft te maken met het ontbreken van een HBO-opleiding en de lange reistijd. Veel jongeren doen er meer dan een uur over om bij hun onderwijsinstelling te komen. Ook het tekort aan stageplaatsen wordt veel als minpunt genoemd.
Ondernemen
Op het gebied van ondernemen scoort Westfriesland met een 8e plek zeer goed. Het aantal ondernemingen groeide tussen 2008 en 2012 met 3.000 (18 procent). Ook de werkgelegenheid nam toe. Hier staat Westfriesland op een 6e plaats. Het Westfriese bedrijfsleven beoordeelt de aantrekkelijkheid van de regio met een 7. Als positieve zaken worden onder andere genoemd de mentaliteit van de mensen en de bereikbaarheid (buiten de spits).
Vrije tijd
In de regio is nog veel winst te halen als het gaat om het aantrekken van bezoekers van buiten de regio. Een indicator voor de aantrekkelijkheid is het aantal bezoekers dat vanuit andere regio’s in hun vrije tijd naar Westfriesland komt. Westfriesland staat hier op een 31ste plaats. Ook de naamsbekendheid van de regio is niet groot. Een kwart van de ruim 3.000 ondervraagde Nederlanders weet niet dat Westfriesland in Noord-Holland ligt. Het beeld over de regio is verdeeld. Sterke punten zijn rust, ruimte, natuur en de historische steden. Bekend is de regio vooral vanwege de oudhollandse steden, bloembollen, het Zuiderzeemuseum en de stoomtram.
Hoe aantrekkelijker te worden?
De onderzoekers hebben ook gekeken naar de mogelijkheden voor Westfriesland om aantrekkelijker te worden. Ze keken met name naar die zaken waarop de regionale overheid en haar partners invloed hebben. Daarnaast is gekeken naar de huidige positie en de samenhang tussen de verschillende thema’s. De conclusie is dat als de regio aantrekkelijker wordt voor jongeren die onderwijs volgen, er ook andere positieve effecten zijn. Als meer goed opgeleide jongeren in de regio blijven wonen, profiteren bedrijven en voorzieningen daarvan. Dit is goed voor een meer gevarieerd bedrijvenbestand en carrièremogelijkheden. Het aantrekken van meer toeristen en andere bezoekers heeft positieve effecten op de werkgelegenheid en daardoor ook op de aantrekkelijkheid als woongebied.
Kansen
Kansen om de regio aantrekkelijker te maken voor jongeren die onderwijs volgen zien de onderzoekers niet alleen in het binnenhalen van opleidingsinstituten. Ook goede openbaar-vervoerverbindingen naar steden met opleidingen, het faciliteren van on-line colleges, een studentencampus of het uitbreiding van de stagemogelijkheden in de regio kunnen helpen. Dit voorkomt dat jongeren wegtrekken.
Op toeristisch gebied doen de onderzoekers de suggestie om topattracties uit te bouwen. Daarnaast kan Westfriesland , meer samenwerken met Amsterdam en de kustregio’s. Ten slotte zou de regio wat moeten doen aan de beeldvorming over Westfriesland.
Duidelijke handvatten
Burgemeester Onno van Veldhuizen (Hoorn) en Gertjan Nijpels (Opmeer) zijn blij dat het onderzoek er ligt: ‘De uitkomsten geven ons duidelijke handvatten voor een concreet programma dat de regio verder kan brengen. Het onderzoek geeft ons inzicht waar we goed in zijn en waar we het beter moeten gaan doen. En het is een uniek onderzoek, want niet eerder zijn regio’s in deze volle omvang met elkaar vergeleken.’
Het volledige onderzoek is te vinden op: www.westfriesegemeenten.nl
